“Sadece bir cümle söyledi ama beynim durmadı. Kalbim hızlandı, nefesim değişti. Sonra fark ettim… tetiklenmiştim.”

Tetiklenmek: Bir kelime, bir bakış ya da bir sessizlik bile bir anda bizi geçmişin acılarına, incinmişliklerine ışınlayabilir. Bu anlarda genelde mantık devre dışı, duygu ön plandadır. Ama bu anları fark edip yönetmek mümkün. Hem de dönüştürücü bir şekilde.

Tetiklenmek Ne Demek?

• Tetiklenmek, bir duygusal hafızanın yeniden aktive olmasıdır.
• Genellikle geçmişte yaşanmış ama tam olarak işlenmemiş bir deneyimden kaynaklanır.
• Bazen küçük bir şey bile bizi yoğun bir tepkiye sürükleyebilir çünkü bu bir “duygusal zaman kapsülü”dür.

Örnek Durumlar

Olay	Tetikleyici Tepki	Olası Köken
Birisi seni görmezden geliyor	Yoğun öfke	Geçmişte değersiz hissettirilmiş olabilirsin
Partnerin geç mesaj atıyor	Kaygı, kıskançlık	Terk edilme korkusu olabilir
Bir arkadaşın şaka yapıyor	Alınma, geri çekilme	Küçümsenmişlik hissi

Duygusal Tepkilerle Baş Etme Yöntemleri

1. Durdur, Gözlemle, Adlandır

İlk anda “durdur” ve içe dön:

• Şu an ne hissediyorum?
• Bu his bana tanıdık geliyor mu?
• Bedenimde nerede hissediyorum?

Adlandırmak, duyguyu yönetmenin ilk adımıdır: “Şu an kızgınlık, aşağılanmışlık ve korku hissediyorum.”

2. Yanıtla, Tepki Verme

Tepki: Anlık ve içgüdüsel.
Yanıt: Farkındalıkla ve seçimle gelir.

Tepki vermek bizi pişmanlıklara sürüklerken, yanıtlamak bizi olgunlaştırır.

3. “Küçük Günlük Soru”

Her gün şu üç soruyu kendine yaz:

Bugün beni ne tetikledi?
Neden bu kadar güçlü bir tepki verdim?
Ne öğrenebilirim?

4. Duyguyu Bastırma, Duyguyla Otur

Duygular düşman değil; rehberdir. Bastırmak onları daha da güçlendirir.

Basit bir meditasyon:

• Gözlerini kapat, tetiklenmeyi hatırla.
• Duyguyu bedende hisset, bastırma.
• “Bu duygu bana ne anlatmak istiyor?” diye sor.

Neden Bu Tepki “Sana Özel”dir?

Aynı cümleyi 10 kişi duyar, sadece biri tetiklenir. Çünkü her birimiz farklı hikâyeler, farklı yaralar taşırız.

Tepkin “mantıksız” gibi görünse bile “anlamsız” değildir.

Kendine Nasıl Şefkat Gösterebilirsin?

• Kendine “Ne saçma tepki verdim!” deme.
• “O an elimden gelen en iyi şey buydu.” de.
• Duygularla yüzleşmek cesaret ister. Ve sen bu cesareti gösteriyorsun.

Bonus Egzersiz: 90 Saniye Kuralı

Dr. Jill Bolte Taylor der ki:

“Bir duygunun fizyolojik etkisi yalnızca 90 saniye sürer. Onu besleyen biziz.”

Bir duygu geldiğinde sadece 90 saniye bekle. Ona direnme.

• Nefes al.
• Gözlemle.
• Hisset.
• Geçmesine izin ver.

Kapanış

Her tetiklenme aslında bir davet:

“Bak burası hâlâ iyileşmeyi bekliyor.”

O zaman bugün bir tetiklenme yaşarsan kendine sor:

“Bu duygu bana ne anlatmak istiyor? Ve ben buna nasıl şefkatle yaklaşabilirim?”